Controleren kwaliteit bij bouwen

Toezicht op de kwaliteit van (ge)bouwen is geregeld in de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). De bouwkwaliteit en -veiligheid zijn geregeld in het Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL). 

De manier van toezicht en controle is veranderd met de Wkb. Een extern, onafhankelijk controleur voert de controle op de kwaliteit uit op nieuwbouw. De controleur moet een diploma hebben om dit te mogen doen. De gemeente voert deze controles niet meer uit. Dit geldt alleen voor nieuwbouw en (nog) niet voor verbouw.

Dit geldt voor alle aanvragen die onder gevolgklasse 1 vallen. Bijvoorbeeld: 

• Grondgebonden woning.
• Fiets- of voetgangersbrug.
• Recreatiewoning.
• Bedrijfshal.

De gevolgklasse geeft aan hoe groot de risico's zijn als er iets misgaat met een bouwwerk. Er zijn verschillende klassen, dit ligt aan het type gebouw en het gebruik ervan.

Gevolgklasse II en III zijn risicovolle bouwwerken. Bijvoorbeeld appartementencomplexen, scholen of hotels. Voor deze bouwwerkzaamheden hebt u voorlopig nog een omgevingsvergunning nodig. De gemeente toetst hier zelf aan de bouwtechnische voorschriften. Ook houdt de gemeente toezicht tijdens de bouw. U hoeft niet zelf een controleur in te huren.

Voor bouwwerken in deze gevolgklasse hebt u een omgevingsvergunning (omgevingsplanactiviteit en bouwactiviteit) nodig. Deze kunt u aanvragen via het Omgevingsloket(Verwijst naar een externe website).

De extern controleur houdt toezicht via een instrument voor kwaliteitsborging: daarin wordt aangegeven op welke manier het toezicht wordt gedaan. Bedrijven ontwikkelen deze instrumenten. Instrumenten worden daarna gekeurd door de Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw. Als het instrument aan de eisen voldoet, mag het gebruikt worden voor de borging van de kwaliteits.

De gemeente blijft wel betrokken. Een initiatiefnemer moet meerdere meldingen indienen bij de gemeente of ander bevoegd gezag. 

• De risicobeoordeling en borgingsplan voor de aanvang van de bouw.
• Met het dossier bevoegd gezag tijdens en bij de afronding van het bouwtraject. 

De gemeente blijft het bevoegd gezag en kan dus toezicht houden en handhaven als dat nodig is. De kwaliteitsborger heeft een informatieplicht om tekortkomingen van bouwkwaliteit te melden bij de gemeente.

Zo verloopt het bouwen onder de Wkb.

Stap 1: een vergunning voor een omgevingsplan-activiteit

U controleert of u een omgevingsvergunning voor ruimtelijk bouwen nodig hebt. Hebt u een vergunning nodig? Dan vraagt u deze aan via het Omgevingsloket(Verwijst naar een externe website). De gemeente controleert of uw aanvraag voldoet aan de regels in het Omgevingsplan. Binnen 8 weken beslist de gemeente op uw aanvraag. 

Stap 2: inhuren kwaliteitsborger

U huurt een kwaliteitsborger in. Een lijst met kwaliteitsborgers vindt u op Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw(Verwijst naar een externe website). De kwaliteitsborger beoordeelt het bouwtechnische deel van uw bouwplan en stelt het borgingsplan vast.

Stap 3: bouwmelding indienen

• Uiterlijk 4 weken voor de start van de bouw (niet eerder dan een jaar) moet een bouwmelding worden gedaan bij de gemeente.
• U dient een bouwmelding in via het Omgevingsloket(Verwijst naar een externe website). Hierbij levert u een risicobeoordeling en borgingsplan in. Ook geeft u aan wie uw kwaliteitsborger is en welk instrument voor kwaliteitsborging wordt ingezet. Lever alle informatie aan waar om gevraagd wordt. U mag niet beginnen met bouwen voordat u een volledige melding hebt ingediend.
• U hoort van de gemeente of uw melding volledig is.
• Daarna mag u 4 weken na het indienen van de melding met de bouw beginnen. Als de bouw niet binnen 1 jaar is gestart, vervalt de melding.
• Ontbreekt informatie? Dan is de melding niet volledig en moet u een nieuwe melding indienen.

Stap 4: melding start bouw

U moet 2 dagen voor het begin van de bouw via het Omgevingsloket(Verwijst naar een externe website) een melding start bouwwerkzaamheden doen. Hiermee informeert u de gemeente dat u gaat beginnen met uw bouwwerkzaamheden. Hieronder vallen ook graafwerkzaamheden.

Stap 5: controle door kwaliteitsborger

Een kwaliteitsborger voert het borgingsplan uit. Daarmee controleert hij of u aan de bouwtechnische voorschriften voldoet en of u bouwt volgens de bouwregels. U ontvangt een verklaring van de kwaliteitsborger als bewijs dat het bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften voldoet.

Stap 6: gereedmelding

U dient een gereedmelding in via het Omgevingsloket(Verwijst naar een externe website). Hierbij levert u de verklaring van de kwaliteitsborger in. Ook levert u gegevens over het bouwwerk. Dit wordt ook wel het dossier bevoegd gezag genoemd. 

U mag het bouwwerk pas gebruiken nadat u een volledige gereedmelding hebt ingediend. U hoort van de gemeente of uw melding volledig is. 2 weken na een volledige gereedmelding mag u het bouwwerk in gebruik nemen. 

De gemeente controleert of de gereedmelding volledig is. Zo niet, dan mag het gebouwde niet in gebruik worden genomen.

Stap 7: einde van de bouw

Eén dag na het beëindigen van de bouw dient u de melding 'werkzaamheden gereed' in via het Omgevingsloket(Verwijst naar een externe website). Hiermee informeert u de gemeente over de beëindiging van uw bouwwerkzaamheden.

Kijk voor meer informatie op Kwaliteitsborging bouwen (iBK)(Verwijst naar een externe website).