Bomen

Een boom krijgt 2 weken voor het verwijderen een lint met aankondiging omgehangen. Zo is duidelijk voor de buurt en voorbijgangers dat de boom uit het straatbeeld verdwijnt. Op het lint staat een verwijzing naar de website. Hier staat waarom we de boom verwijderen.

Voor de verwijderde bomen planten we in de winter een nieuwe bomen. Zoveel mogelijk op dezelfde locatie. Als dit niet kan, dan zoeken we een andere locatie in de buurt.

Het lint gebruiken wij alleen bij bomen die langs straten en lanen staan. Dus niet bij bomen in plantsoenen en bossen.

We laten de bomen in Heiloo zo lang mogelijk groeien. Verwijderen doen wij alleen als het echt niet anders kan. Een boom-voor-een-boom is dan het uitgangspunt. Zo blijft de balans aan het eind van het seizoen minimaal gelijk.

Bomen in een bosplantsoen vormen een uitzondering. In de onderlaag staat meestal een jongere boom, die de leegte kan opvullen. Wij geven deze boom de ruimte om uit te groeien.

Bij het planten van nieuwe bomen wisselen wij boomsoorten af. Ook planten wij nieuwe soorten om de biodiversiteit te verhogen. Zo proberen we de verspreiding van ziekten en plagen te voorkomen.

In de bomenbalans houden wij het aantal langs straten en lanen bij; bomen in plantsoenen en bossen tellen we niet mee.Jaarlijks maken we de balans op: we geven aan hoeveel bomen zijn verwijderd en hoeveel bomen zijn aangeplant. 

Als we een laanboom verwijderen, komt daar een nieuwe boom voor terug. Dit hoeft niet op dezelfde plaats te zijn. Riool, kabels en leidingen of een beperkte ondergrondse ruimte, zijn redenen om de nieuwe boom op een andere plek te planten.

Elk jaar beoordelen wij een derde van het bomenbestand. Tijdens deze controle komt naar voren wat er met een boom moet gebeuren:

• Boom zonder problemen: is een gezonde boom. Deze controleren wij vervolgens eens in de 3 jaar. 
• Risicoboom: is een boom die dood hout en gevaarlijke takken heeft, of zwaar verrot of aangetast is. Bij deze bomen gaan wij dode takken verwijderen, snoeien, de kroon verankeren of vanwege veiligheidsredenen de boom verwijderen.
• Attentieboom: is een boom met een probleem, bijvoorbeeld door rotting of een schimmel. Deze bomen houden wij beter in de gaten en controleren we jaarlijks. 

De bomenploeg van Beheer Openbare Ruimte of een externe partij voert deze werkzaamheden uit.

Trekproef

Als een boom ziek is of schimmels heeft, kan de stam breken en de boom omvallen. Omwaaien kan ook als de kluit in de grond beweegt, de grond omhoog is gekomen en er scheuren te zien zijn. Om de stabiliteit van bomen te onderzoeken doen wij een trekproef.

Een trekproef doen wij niet zelf. Wij huren hier een bedrijf voor in, omdat speciale apparatuur nodig is. Zij plaatsen banden om de boom en trekken daar hard aan met behulp van een lier. De boom moet een bepaalde kracht aan kunnen. Dit wordt gemeten met sensoren op de stam. Blijkt uit de resultaten dat de boom kan omvallen en een gevaar voor de omgeving is, dan wordt de boom verwijderd.

bekijk het filmpje van een bomentrekproef(Verwijst naar een externe website) op YouTube

Wij snoeien bomen om diverse redenen.

Begeleiding

Door jonge bomen te snoeien, kan de boom uitgroeien tot een volwassen exemplaar in een goede vorm. Wij houden daarbij rekening met de wettelijke doorrijhoogte. Als de boom eenmaal volwassen is, dan heeft deze weinig onderhoud meer nodig.

Snoeien voor onderhoud

Vooral vormbomen, zoals dakplatanen en leilindes bij winkelcentra, hebben snoei nodig. Deze snoeien we jaarlijks zodat ze in model blijven. Gekandelaberde of geknotte bomen snoeien we elke drie jaar terug tot op de kandelaar of knot.

Wij voeren zo nu en dan ook snoei uit bij oude bomen. Voor de veiligheid verwijderen we dood hout, gebroken, gescheurde en breukgevoelige takken.

Verkeersveiligheid

Boven een rijweg moet volgens de wet een minimale doorrijhoogte van 4 meter zijn. Boven fietspaden is dit 2,5 meter. Zo kan al het verkeer zonder gevaar van de weg gebruik maken.

Voor alle wegen en fietspaden aan de strooiroutes houden wij een vrije doorrijhoogte aan van 4,5 meter. Bomen waarvan de takken later gaan doorhangen of uitzakken, worden opgekroond tot 6 of zelfs 8 meter hoogte.

Er zijn meerdere redenen om bomen te verwijderen:

• ziekte,
• gevaar voor de omgeving,
• beperkt groeimogelijkheden voor andere bomen,
• schade door wortelgroei,
• beheerkosten worden te hoog,
• overlast door onverwachte groei of te veel vruchten of
• nodig voor herinrichting van straat of gebied.

Ziekte

Bomen die ziek zijn moeten op korte termijn verwijderd worden. Als zieke bomen blijven staan, vormen ze een besmettingsbron voor andere bomen. Voorbeelden hiervan zijn bomen met iepziekte, watermerkziekte of bacterievuur.

Bomen met kastanjebloedingsziekte en essentaksterfte kunnen blijven staan totdat het niet meer veilig is. Dode takken kunnen dan afbreken. Deze bomen worden bij de jaarlijkse controles extra bekeken. Bijna alle paardenkastanjes en gewone essen raken besmet met deze ziekte. Het kan echter jaren duren voordat de bomen gevaarlijk worden of sterven.

Direct gevaar

Dode bomen of takken leveren gevaar op voor de omgeving. Grote takken kunnen afbreken of de hele boom kan omvallen of omwaaien. Het gaat hier meestal om zieke, aangetaste of versleten bomen. Ook kan een boom onherstelbaar beschadigd zijn, door een aanrijding, stormschade of werkzaamheden in de grond (kabels en leidingen, herinrichting straat). Deze bomen worden daarom verwijderd vanwege de veiligheid.

Concurrentiegroei

In woonstraten worden vaak jonge bomen geplant. Om snel een groen straatbeeld te krijgen, worden kleinere bomen dicht op elkaar gezet. Als de bomen volwassen worden (ongeveer na 10 jaar), kan er te weinig ruimte voor alle bomen ontstaan om goed uit te groeien. Door een aantal bomen, meestal om-en-om, te verwijderen, kunnen de overige bomen gezond uitgroeien tot een volwassen boom.

Ernstige schade door wortelgroei

Boomwortels kunnen bestrating of riolering beschadigen. Tegels, klinkers maar ook asfalt worden soms door boomwortels omhoog gedrukt. Hierdoor ontstaan onveilige situaties. De bomenploeg of stratenmaker snoeit vervolgens de wortels (als deze niet dikker zijn dan 4 cm) en herstelt de bestrating. Wortelopdruk is een gevolg van te weinig voeding in de groeiplaats. De boom zoekt de voeding dan verderop onder stoeptegels of asfalt. Als dit daarna nog een aantal keer gebeurt, stijgen de beheerkosten te veel. Het kan een overweging zijn om de boom dan te verwijderen. Ook lijdt de boom onder de terugkerende herstelwerkzaamheden. Het is niet mogelijk om grote boomwortels (dikker dan 4 cm doorsnede) te verwijderen zonder de vitaliteit en stabiliteit van de boom aan te tasten.

Een klein gaatje of scheur in het riool is vaak voldoende voor een boomwortel om doorheen te groeien. De wortels gaan op zoek naar water en voeding en vinden dat in het riool. Hierdoor ontstaat schade aan het riool. Dit gebeurt meestal bij riolering die al wat ouder en daardoor wat poreus is geworden..

Onevenredig hoge beheerkosten

Door onvoorziene omstandigheden kan het zijn dat na een aantal jaar de beheerkosten van een boom te hoog worden. Het veelvuldig moeten snoeien van takken of wortels of het herstellen van verhardingen zijn redenen om deze afweging te maken. Bijvoorbeeld, een boom in slechte conditie, zal veel dood hout dragen. Naast het gevaar dat dit meebrengt, is het onderhouden van zo’n boom een kostbare aangelegenheid.

Overlast door (onverwacht) veel vruchten

Soms dragen bomen tegen de verwachting in toch erg veel vruchten. Deze vruchten kunnen onaanvaardbaar veel overlast bezorgen. Dit is meestal niet te voorzien. Het kan voorkomen bij nieuwe boomsoorten die wij planten. Of als achteraf blijkt dat er van een bepaalde boomsoort toch een vrouwelijke versie is geleverd terwijl er een mannelijke versie besteld was. Het geslacht is bij jonge bomen moeilijk vast te stellen.

Herinrichting gebied of straat

Als een straat of gebied een nieuwe inrichting krijgt, is het uitgangspunt altijd om bestaande bomen te behouden. Soms is dit niet mogelijk.

• De bomen staan bovenop de riolering staan.
• De bomen staan bovenop of vlak langs kabels en leidingen.
• De bomen overleven het niet door wortelbeschadiging bijvoorbeeld door graafwerkzaamheden.
• De bomen zijn in slechte conditie of hebben een levensverwachting korter dan 5 jaar.

Na de werkzaamheden wordt op dezelfde plek een gelijk aantal nieuwe bomen terug geplant. Als dit niet mogelijk is, dan komen de nieuwe bomen in de buurt van de oude plek. Dit gaat in overleg met de bewoners van het gebied. Ook kan het zijn dat er bomen elders in het dorp worden geplant ter compensatie.

Het bosbeheer is gericht op het maken van leefgebieden voor zoveel mogelijk planten en dieren. Om de tien tot twintig jaar dunnen we het bos uit. Wij halen enkele bomen weg om andere bomen ruimte te geven om verder te groeien. Ook halen we zieke en gevaarlijke bomen weg. Wij zorgen ervoor dat er afwisseling blijft tussen open en dicht bos blijft. Dat is aantrekkelijk voor dieren en planten, maar ook voor recreanten.

Gemeente Heiloo beheert ruim 16,5 hectare bos:

• het gemeentebos bij de Ter Coulsterlaan en het Beestenboetje en
• het groen in de Noorderneg en Zuiderneg.

Beheer andere bosgebieden

• Natuurmonumenten is eigenaar en beheerder van Landgoed Nijenburg in het Heilooërbos.
• Landschap Noord-Holland beheert het Oosterbos.

In Heiloo staan oude, zeer karakteristieke bomen. Zij zorgen voor een speciale uitstraling van ons dorp. Monumentale en beeldbepalende bomen zijn ouder dan 50 jaar en waardevol voor de omgeving. Deze bomen kunnen zowel in de openbare ruimte als op particulieren grond staan.

In Heiloo zijn 4 bomen geplant ter ere van een Koninklijke aangelegenheid. Alle bomen staan op de monumentale bomenlijst van Heiloo.