Geluidsmaatregelen spoor
Een te hoge geluidsbelasting in de woonomgeving kan tot gezondheidsproblemen leiden. De gemeente moet daarom maatregelen nemen, een saneringsprogramma opstellen, om de geluidsbelasting van het spoor zoveel mogelijk te beperken en de leefbaarheid te verbeteren. Het saneringsprogramma is voor woningen langs het spoor die gebouwd zijn voor 1987. Bij woningen gebouwd na 1987 is al rekening gehouden met de geluidsnormen.
Actueel: definitief saneringsplan railschermen vastgesteld
Het definitieve saneringsplan voor geluidsvermindering langs het spoor in Heiloo is vastgesteld. In het plan is beschreven welke maatregelen wij toepassen en hoe sterk de geluidsbelasting per woningen afneemt. De gemeente dient dit plan in bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Hiermee vraagt de gemeente een uitvoeringssubsidie aan. De minister neemt vervolgens een besluit over de maatregelen uit het saneringsprogramma en de hoogste toelaatbare waarden. Belanghebbenden kunnen tegen dit besluit bezwaar aantekenen.
Maatregelen geluid
In het saneringsplan staat dat de gemeente de geluidsvermindering langs het spoor wil bereiken door:
- Plaatsen van raildempers op het spoor.
- Plaatsen van mini-schermen langs het spoor, op 1,75 meter uit het hart van het spoor met een hoogte van 0,8 meter ten opzichte van de bovenkant van het spoor.
- Voordeel van deze schermen is dat zij lager zijn waardoor de effecten op de omgeving veel kleiner is. Nadeel is dat de geluidsvermindering rekenkundig minder scoort. Maar het voldoet wel aan de eisen die de subsidieverlener stelt.
Opties
Oorspronkelijk besloot de raad in 2014 raildempers te plaatsen. Dit was in combinatie met hogere schermen van maximaal 1,5 meter ten opzichte van de bovenkant spoor. Deze stonden ook verder van het spoor. Namelijk op 4,65 meter uit het hart van het spoor. De voorkeur ging toen ook al uit naar mini-schermen. Omdat het destijds niet mogelijk was om deze optie verder uit te werken in de aanvraag voor uitvoeringssubsidie, is daar niet voor gekozen. In overleg met het ministerie is deze mogelijkheid nu wel mogelijk.
Keuzes bewoners
Bewoners is vorig jaar gevraagd een voorkeur uit te spreken voor 4 mogelijke type schermen: beton, aluminium, kokosvezel of schanskorf. Aanwonenden kozen voor de schanskorf-railschermen. Door technische ontwikkelingen is misschien toch een nieuwe variant beschikbaar: de mini-schermen. Daarom is bewoners langs het spoor opnieuw naar hun voorkeur gevraagd. Een meerderheid (60%) koos voor mini-schermen. Deze keuze is opgenomen in het vastgestelde saneringsplan dat de basis is van de subsidieaanvraag.
Vervolg
Het is nog niet zeker dat de mini-schermen door ProRail worden geaccepteerd. ProRail verwacht in 2019 een besluit te nemen over het wel of niet accepteren van mini-schermen. Is het antwoord ja, dan moet het product nog worden ontwikkeld en goedgekeurd. Wanneer ProRail de mini-schermen toch afkeurt, stelt het college een nieuw saneringsplan vaststellen. Dit nieuwe plan is gebaseerd op de schanskorf-schermen.
Bezwaar en beroep
Het besluit van de minister over het saneringsprogramma en de hoogst toelaatbare waarden wordt bekendgemaakt in de Staatscourant. Daarna kunnen belanghebbenden een bezwaarschrift indienen bij de minister (p/a BSV) op grond van hoofdstuk 6 van de Algemene Wet Bestuursrecht.
Saneringsmaatregelen
Om de geluidsbelasting te beperken zijn verschillende maatregelen beschikbaar, die worden toegepast in een vaststaande volgorde:
- maatregelen aan de bron, bijvoorbeeld dempers op de rails;
- maatregelen om de overdracht van geluid te beperken, zoals een geluidscherm;
- maatregelen aan de woning.
Als een maatregel aan de bron niet voldoende oplevert dan kiest men voor de volgende maatregel. Een combinatie van maatregelen is ook mogelijk, bijvoorbeeld raildempers en een geluidscherm.
Maatregelen Heiloo
Om de geluidsreductie in Heiloo te realiseren heeft de gemeenteraad in oktober 2014 gekozen voor een combinatie van bron- en overdrachtsmaatregelen, die:
- de geluidbelasting op de gevels zoveel mogelijk vermindert en
- het dorpse karakter zo min mogelijk aantast.
Er komen 2,5 kilometer raildempers en ruim 3 kilometer schermen. De schermen zijn niet aaneensluitend, maar verdeeld over acht locaties. De schermen:
- hebben een maximale hoogte van 1,5 meter gerekend vanaf de rails;
- krijgen beplanting aan de bewonerszijde en
- komen op ongeveer 4,65 meter van het hart van het spoor.
ProRail werkt in opdracht van de gemeente het saneringsprogramma verder uit. De gemeente krijgt van het ministerie van Infrastructuur en Milieu subsidie voor de voorbereiding en uitvoering van de maatregelen.
Effecten maatregelen
De maatregelen verbeteren het leefklimaat, doordat het geluidsniveau in en om de woning behoorlijk wordt verlaagd. De effecten van de maatregelen op de woning kunt u zien op de geluidskaarten.
Planning
In het voorjaar van 2020 worden de eerste geluidschermen en -dempers geplaatst en aangebracht. Om dit te realiseren moeten de volgende stappen doorlopen worden:
Augustus - september 2017
Aanwonenden geven hun voorkeur aan voor een type scherm. Het college houdt bij de schermkeuze rekening met de voorkeur en wensen van de aanwonenden.
Oktober - november 2017
Ter inzage legging van het concept-saneringsprogramma door het college. Hierin staat welke maatregelen (raildempers, type geluidscherm en gevelmaatregelen) worden genomen, al dan niet in combinatie. Aanwonenden kunnen hierop hun zienswijze indienen. Na verwerking en beantwoording van de zienswijzen, past het college het saneringsprogramma eventueel aan en dient deze in bij het ministerie van Infrastructuur & Milieu (I&M).
November - december 2017
Op basis van het saneringsprogramma stelt het ministerie van I&M de waarden en maatregelen vast: de locatie van het scherm inclusief lengte, hoogte en het effect hiervan op de geluidsbelasting. Gelijktijdig wordt de uitvoeringssubsidie verleend en de voorbereidingssubsidie gewijzigd. Het waarden besluit en het saneringsprogramma worden door de gemeente zes weken ter inzage gelegd. Het besluit staat voor belanghebbenden open voor bezwaar en beroep bij het ministerie.
Planning 2018 - 2020
- Maart 2018 - ontwerp gereed
- Juni 2018 - aanbestedingsdossier gereed
- Voorjaar 2019 - saneringsplan, objectovereenkomst, en investeringsvoorstel gereed.
- April tot juli 2019 – contracteren aannemer
- September 2019 - voorbereiden uitvoering
- Voorjaar 2020 – start bouw
Varianten geluidschermen
-
aluminium scherm -
betonnen scherm -
kokosvezel scherm -
schanskorf scherm
Omwonenden die binnen de geluidscontouren van het spoor wonen, hebben een voorkeur schermvariant kunnen aangeven. Er is keuze uit vier typen geluidschermen. Uiteindelijk wordt één type scherm geplaatst voor een rustig en eenduidig beeld.
Kenmerken geluidschermen
In verschillende bijeenkomsten zijn aanwonenden over de vier typen geluidschermen geïnformeerd. Alle vier de schermen waaruit men kan kiezen:
- hebben dezelfde geluidsabsorberende werking (moeten aan dezelfde eisen voldoen),
- weerkaatsen geen geluid vanwege de geluidsabsorberende werking,
- gaan minimaal 50 jaar mee,
- krijgen hedera als begroeiing aan de bewonerszijde en
- vallen binnen de subsidie die wordt verstrekt.
Geluidabsorbtie
Alle schermen hebben dezelfde geluidsabsorberende werking en doen dus hetzelfde. De kernen zijn echter verschillend:
- Betonnen schermen zijn van massief beton. Aan de spoorzijde zijn horizontale of verticale ribbels toegepast van poreuzer houtvezelbeton, om het geluid te absorberen. Deze schermen hebben dus geen aparte kern.
- Aluminium schermen bestaan uit geperforeerde platen, waartussen een geluidsabsorberende kunststofvulling is aangebracht.
- Kokosvezel schermen hebben aan de buitenzijde (dorpse kant) kokosbuizen en aan de spoorzijde een stalen frame gevuld met kokostbasten. Daartussen is een laag minerale wol en een geluidsisolerende plaat aangebracht.
- Schanskorven bestaan uit stalen frames, die worden opgevuld met stenen. Eventuele extra vulling kan bestaan uit teelaarde of uit cementstabilisatie.
Dikte
De geluidsschermen moeten nog nader gedetailleerd worden. Maar over het algemeen zijn:
- aluminiumschermen en schermen van kokosvezel 12 à 13 cm dik.
- betonnen schermen 22 à 24 cm dik.
- voor schanskorven is meer ruimte nodig. Omdat de toepassing van schanskorven per situatie maatwerk is, is er op dit moment geen exacte dikte te noemen, maar zal rond de 50 cm komen te liggen.
Begroeing
Wij verwachten dat de schanskorven en de variant van kokosvezel sneller begroeid zijn, vanwege de grillige structuur waaraan de hedera zich makkelijker kan hechten. Hierin kunnen ook voedingsstoffen aanwezig zijn die de groei bevorderen. Bij gladde materialen zoals beton en aluminium moeten de planten worden geleid. Hierdoor zal het wat langer duren (vermoedelijk enkele maanden) voordat die begroeid zijn.
Hekken van ProRail
De bestaande hekken van ProRail zijn 1,80 meter hoog en geplaatst als afscheiding van de spoorbaan. Het grootste gedeelte van de geluidsschermen heeft een hoogte van 1,50 meter gemeten vanaf de bovenkant van de spoorrails. Door de hoogte van de rails, de dwarsliggers (bielzen) en het ballastbed (grind) waar het spoor op ligt, zal de hoogte van het scherm ten opzichte van het maaiveld over het algemeen 1,80 meter zijn. Dus het geluidsscherm kan op de meeste plekken ook fungeren als afscheiding van de spoorbaan, waardoor de hekken weg zouden kunnen.
In de buurt van de overwegen krijgt het scherm een hoogte van 1,0 meter gemeten vanaf de bovenkant van het spoor, zodat zowel de weggebruikers als de machinist van de trein elkaar beter kunnen zien. Als de hoogte van het scherm dan lager is dan 1,8 m zullen de hekken blijven staan.
Klimmen
Vanwege het gladde materiaal is het moeilijk om over de schermen van beton, aluminium en kokosvezel te klimmen. Bij een geluidsscherm van schanskorven wordt een stalen frame gevuld met stenen. Het klimmen over dit geluidscherm wordt voorkomen door te kiezen voor de juiste maaswijdte van het stalen frame (niet te ruim).
Toepassing in Nederland
- schanskorven langs het spoor in Bilthoven
- aluminiumschermen langs snelweg A8
- schermen van kokosvezel langs het spoor bij Bussum
- beton wordt steeds minder toegepast